युरोपमा अटोमोबाइल उद्योग संकटमा, कस्तो असर पर्ला नेपालमा ?

काठमाडौँ । युरोपको अटोमोबाइल उद्योगमा पछिल्लो समय देखिएको संकटले विश्वव्यापी रूपमा यसको प्रभाव परिरहेको छ। कमजोर माग, उत्पादन लागतको वृद्धि, चिनियाँ प्रतिस्पर्धीको चुनौती र इलेक्ट्रिक सवारी साधनतर्फको ढिलो संक्रमणका कारण धेरै कम्पनीहरूले प्लान्ट बन्द गर्ने र ठूलो मात्रामा रोजगारी कटौती गर्ने घोषणा गरेका छन्। यस्तो परिदृश्यले नेपालजस्तो आयातमा निर्भर मुलुकलाई पनि प्रत्यक्ष प्रभाव पार्ने अनुमान गरिएको छ।

फ्रान्सेली गाडी पार्ट्स उत्पादक भालेयोले युरोपभर करिब १ हजार रोजगारी कटौती गर्ने र दुई प्लान्ट बन्द गर्ने योजना बनाएको छ। त्यस्तै, फ्रान्स–इटालियन गाडी निर्माता स्टेलान्टिसले भक्सहोल भ्यान कारखाना बन्द गर्ने र इटालीको मिराफियोरी प्लान्टमा इलेक्ट्रिक फियाट ५०० उत्पादनलाई बारम्बार रोक्ने निर्णय गरेको छ। विश्वकै ठूलो गाडी पार्ट्स आपूर्तिकर्ता बोशले जर्मनीमा ५,५०० रोजगारी कटौती गर्ने योजना बनाएको छ। यी घटनाक्रमले युरोपेली अटो पार्ट्स र गाडीको उत्पादन क्षमतामा गिरावट ल्याउने सम्भावना छ।

युरोपमा देखिएका यी समस्याहरूले नेपालमा आयातमा निर्भर अटोमोबाइल व्यवसायमा असर पार्ने निश्चितजस्तै देखिन्छ। उत्पादन लागतमा भएको वृद्धिले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा गाडी र पार्ट्सको मूल्यवृद्धि हुने भएकाले नेपालमा उपभोक्ताले थप महँगो मूल्य तिर्नुपर्ने हुन सक्छ। अहिले नै उच्च भन्सार र करका कारण महँगो रहेका सवारीसाधनहरू यस्ता प्रभावका कारण झनै महँगो बन्न सक्छन्।

नेपाल सरकारले विद्युतीय सवारीसाधन प्रवर्द्धनका लागि विभिन्न योजना सार्वजनिक गरे पनि युरोपेली संकटले यो अभियानमा पनि असर पुर्याउन सक्छ। स्टेलान्टिसजस्ता कम्पनीहरूले ईभी उत्पादनमा समस्याहरू झेलिरहेका छन्, जसले आयातमा निर्भर नेपालमा यी सवारीसाधनको उपलब्धता घटाउन सक्छ।

विद्युतीय सवारीसाधनको ढिलो प्रवर्द्धनले नेपालमा इन्धनमा निर्भरता कायम रहने सम्भावना देखिन्छ। यसले नेपाल सरकारलाई वैकल्पिक ऊर्जा स्रोतको खोजी र विद्युतीय सवारीसाधन उत्पादनमा सहकार्यका लागि निजी क्षेत्रलाई प्रोत्साहित गर्नुपर्ने आवश्यकता खडा गरेको छ।

अर्कोतर्फ, युरोपको संकटले नेपालको अटो उद्योगमा केही अवसरहरू पनि प्रस्तुत गर्न सक्छ। कमजोर मागका कारण युरोपेली कम्पनीहरूले लागत कम गर्ने उपाय खोजिरहेका छन्, जसले नेपालजस्तो विकासशील मुलुकका लागि सस्तो गाडी र पार्ट्स आयात गर्नका लागि सम्भावना बढाएको छ। साथै, युरोपेली बजारको प्रतिस्थापनका रूपमा एशियाली देशहरूबाट आयात प्रवर्द्धन गर्न नेपालले पहल गर्नुपर्छ।

संकटलाई अवसरमा बदल्नका लागि नेपाल सरकारले स्पष्ट नीति र रणनीति अवलम्बन गर्नुपर्नेछ। भन्सार नीति परिमार्जन गर्दै साना व्यवसायलाई सहुलियत दिने, स्थानीय उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्ने र विद्युतीय सवारीसाधनको प्रवर्द्धनलाई प्राथमिकतामा राख्ने काम गरिनुपर्छ।