विजुलीको बक्यौता तिर्न अटेर गर्ने ९ ठूला उद्योगको लाइन काटियो, ५२ वटालाई कुलमानको चेतावनी
काठमाडौं । नेपाल विद्युत प्राधिकरणले डेडिकेटेड र ट्रंकलाइनमार्फत विद्युत उपभोग गरेर बक्यौता तिर्न अटेर गर्ने थप ५ ठूला उद्योगको लाइन काटिदिएको छ । प्राधिकरणले कम्पनी घाटामा हुँदा पनि आईपीओ जारी गरेर जनताबाट पैसा उठाउने सोनापुर मिनरल्स एण्ड आयल प्रालिको समेत लाइन काटिदिएको छ ।
विद्युत प्राधिकरणले आइतबार सर्वोत्तम सिमेन्ट, लक्ष्मी स्टील, अशोक स्टील, त्रिवेणी स्पिनिङको लाइन काटेको हो । यअघि शुक्रबार प्राधिकरणले जगदम्बा स्टिल, रिलायन्स सिमेन्ट, घोराही सिमेन्ट र अर्घाखाँची सिमेन्ट उद्योगको लाइन काटेको थियो ।
सोनापुर मिनरल्सको प्राधिकरणलाई तिर्न ६१ करोड बढी बक्यौता छ । सर्वोत्तम सिमेन्टको ८३ करोड, लक्ष्मी स्टिलको ६२ करोड, अशोक स्टिललको साढे ७४ करोड, त्रिवेणी स्पिनिङको ८६ करोड ९० लाख बक्यौता छ । शुक्रबार लाइन काटिएकामध्ये जगदम्बा स्टिलको ४ अर्ब १४ करोड बक्यौता छ भने घोराही सिमेन्टको १ अर्ब ३६ करोड, रिलायन्स स्पिनिङको १ अर्ब ९४ करोड र अर्घाखाँची सिमेन्टको १ अर्ब ३० करोड बाँकी छ ।
त्यसरी बक्यौता नतिर्ने बाँकी उद्योगको पनि लाइन काट्ने प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले चेतावनी दिएका छन् । डेडिकेटेड र ट्रंक लाइन प्रयोग गरेबापत ६१ उद्योगले बक्यौता तिर्न बाँकी छ । ती सबैले तिर्न बाँकी बक्यौता २५ अर्ब बढी पुगेको छ ।
२०७५ सालदेखि उद्योगीहरुले प्रिमियम दरको विद्युत प्रयोग गरेर महशुल तिर्न अटेर गरिरहेका छन् । २०७५ मा प्राधिकरणले त्यस्तो विद्युत् उपभोग गरेको महशुल नतिरेको भन्दै ५८ उद्योगलाई १० अर्ब १४ करोड रुपैयाँ तिर्नुपर्ने भन्दै एकसाथ चिठी काटेको थियो । र, चिठी काटिएका सबै उद्योगले त्यस अवधिको नियमित बिल भुक्तानी गरे । तर, अधिकांशले डेडिकेटेड वा ट्रंक लाइनबाट विद्युत जोडेको भए पनि लोडसेडिङमा बस्नु परेको र प्राधिकरणकै विद्युत् महसुल विनियमावलीले तोकेको शर्तअनुसार विद्युत उपयोग गर्न नपाएको भन्दै प्रिमियम दरमा शुल्क तिर्न अस्वीकार गरेका थिए ।
‘डेडिकेटेड फिडर’ भनेको विद्युतको सबस्टेसनबाट छुट्टै तार ल्याएर कुनै ग्राहकलाई विद्युत् आपूर्ति गर्नु हो । यस्तो फिडरमा लोडसेडिङका बेला पनि निरन्तर विद्युत् आपूर्ति गर्ने सुविधा हुन्थ्यो । एउटा लाइनबाट लोडसेडिङ्ग हुँदा अर्कोबाट विद्युत् आपूर्ति गर्न सकिन्छ । ‘ट्रंक लाइन’मार्फत चाहिँ चौबीसै घण्टा बिजुली आउने प्रसारण लाइनबाट उद्योगमा तार तानेर उद्योगभित्र नै ट्रान्सर्फमर राखेर बिजुली दिइन्छ ।
विगतमा नेपालमा विभिन्न समयमा लोडसेडिङ हुने गरेकोमा डेडिकेटेड फिडर र ट्रंकलाइनका माध्यमबाट सिंहदरबारलगायत महत्वपूर्ण सरकारी कार्यालयहरु, सुरक्षासँग सम्बन्धित कार्यालयहरु, अस्पतालहरु, टेलिकमका टावरहरुलगायतमा नियमित विद्युत् आपूर्ति गर्ने गरिन्थ्यो ।
विराटनगर-दुहवी, वीरगञ्ज–पथलैयालगायतका करिडोरका केही उद्योगहरुले पनि ट्रंकलाइनबाट विद्युत् जोडेर प्रयोग गर्दै आएका थिए । २ सय ९८ वटा ग्राहकलाई विद्युत् प्राधिकरणले डेडिकेटेड फिडरबाट विद्युत् दिएको थियो । तर, त्यो विजुलीको महशुल बुझाउन अहिले पनि उद्योगहरु अटेर गरिरहेका छन् ।
