लुम्बिनी विकास बैंकको रेटिङमा नकारात्मक संकेत, वित्तीय अवस्था कमजोर

काठमाडौँ । लुम्बिनी विकास बैंक लिमिटेडको इश्युअर रेटिङ पुनः पुष्टि गर्दै रेटिङ एजेन्सी इक्रा नेपालले ‘नकारात्मक संकेतसहितको वाच’ कायम राखेको छ। बैंकलाई दिइएको इक्रा एनपी–आईआर बीबी एट रेटिङले बैंकको वित्तीय दायित्व समयमै पूरा गर्ने क्षमतामा मध्यम स्तरको जोखिम रहेको संकेत गरेको हो। यस रेटिङले बैंकको आर्थिक स्थितिमा सुधार नभएसम्म रेटिङमा थप गिरावटको सम्भावना रहने कुरा पनि स्पष्ट पारेको छ।

इक्रा नेपालले सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदन अनुसार यस रेटिङको अर्थ भनेको बैंकको समग्र क्रेडिट क्षमतामा निराशाजनक स्थिति रहेको हो। यसले बैंकको वित्तीय स्थितिमा केही महत्वपूर्ण कमजोरीहरू विद्यमान रहेको र जोखिमको स्तर घट्न नसकेको पनि स्पष्ट पारेको छ। ‘नकारात्मक संकेतसहितको वाच’ भन्नाले यस रेटिङको सम्भावना अझ गिराउन सक्ने सम्भावना रहेको जनाउँछ। यदि बैंकले आफ्नो वित्तीय अवस्था, परिसम्पत्ति गुणस्तर वा अन्य प्रमुख सूचकहरूमा सुधार गर्न सकेन भने, आगामी समयहरूमा रेटिङ अझ कमजोर बन्न सक्छ।

यस प्रकारको रेटिङ पुनः पुष्टि हुनु बैंकप्रति लगानीकर्ता र निक्षेपकर्ताको विश्वासमा नकारात्मक असर पार्न सक्ने जोखिम रहेको छ। यसले बैंकको व्यवस्थापन, पूँजी संरचना, लाभांश वितरण क्षमता वा नियामकीय अनुपालनमा गम्भीर प्रश्न उठ्न थालेको संकेत पनि दिन्छ।

बैंकको कुल गैर–निष्पादन कर्जा मिड–जनवरी २०२५ सम्म ४.६८ प्रतिशत पुगेको छ, जसले संस्थाको परिसम्पत्ति गुणस्तरमा कमजोरीलाई स्पष्ट बनाएको छ। यसका अतिरिक्त, ०+ दिनको विलम्ब रकम लगभग २९ प्रतिशत पुगेको छ, जुन २०२३ को अक्टोबर महिनासँग तुलना गर्दा सुधार भएको भए पनि अझै उच्च छ। यस अवस्थाले बैंकको सोल्भेन्सीलाई असर गरेको छ, र मिड–जनवरी २०२५ मा यसको शुद्ध एनपीएल देखि शुद्ध सम्पत्ति अनुपात १२.२४ प्रतिशत रहेको छ।

बैंकको सम्पत्ति गुणस्तरको चिन्ता अझै गहिरिएको छ। विशेषगरी ६१–९० दिनको विलम्ब भएको रकमको अनुपात ९.९० प्रतिशत पुगेको छ। यदि यसले गैर–निष्पादन कर्जामा रुपान्तरण गर्न थाल्यो भने बैंकको सम्पत्ति गुणस्तर अझै कमजोर हुनेछ। यसले बैंकको सोल्भेन्सी र पूँजीकरणमा थप दबाब सिर्जना गर्नेछ। साथै, बैंकको नाफामा गिरावट पनि देखिएको छ।

बैंकको पूँजीकरण र मुनाफा मापदण्डमा पनि दबाब देखा परेको छ। मिड–जनवरी २०२५ मा बैंकको क्रेडिट–टु–डिपोजिट (सीडी) अनुपात ८९ प्रतिशत पुगेको छ, जुन नियामकको ९० प्रतिशतको सीमा नजिक छ। यसले बैंकको ऋण वृद्धिमा थप दबाब पार्नेछ। यसका साथै, बैंकको नेट इन्टरेस्ट मार्जिन घटेको र कर्जा प्रोभिजन लागत बढेको छ, जसले वित्तीय वर्ष २०२४ र मिड जनवरी २०२५ को मुनाफामा गिरावट ल्याएको छ।

बैंकको निक्षेप संरचना पनि कमजोर रहेको छ, जसमा करेन्ट एकाउन्ट र सेविङ्ग एकाउन्टको हिस्सा २९ प्रतिशत मात्र रहेको छ, जुन बैंकिङ क्षेत्रको औसत ३७ प्रतिशत भन्दा कम हो। यसले बैंकको लागत र ब्याज दरलाई उच्च बनाएको छ, जुन प्रतिस्पर्धात्मक दृष्टिले अस्वीकृत स्थिति सिर्जना गर्छ।

सरकारी प्रतिबन्ध र बैंकको साना आकारले पनि दीर्घकालीन संकट सिर्जना गरेको छ। बैंकले निर्यात ऋण, विदेशी मुद्रा आधारित कारोबार जस्ता क्षेत्रमा सिमित काम गर्न सक्छ, जसले बाणिज्य बैंकहरूको तुलनामा संस्थाको दायरा संकुचित बनाउँछ। यसले बैंकलाई दीर्घकालीन प्रतिस्पर्धामा पछाडि पार्न सक्छ।

यसरी, लुम्बिनी विकास बैंकको वित्तीय अवस्थामा सुधार ल्याउने ठूलो चुनौती रहेको छ। बैंकको आगामी वित्तीय प्रदर्शन र सुधारको स्तर भविष्यमा रेटिङको मुख्य निर्धारण कारक हुनेछ।

कुन सूचकको अवस्था कस्तो ?