वित्तीय जोखिम एपेक्स हस्पिटालिटी, संकट टार्न आइपीओको सहारा

काठमाडौँ । आइपीओ निष्कासन गर्ने तयारीमा रहेको एपेक्स हस्पिटालिटीको वित्तीय सूचकहरुमा कमजोर देखिएको छ । लगानीकर्ता माझ आइपीओ निष्कासनको तयारीमा रहेको स्टिलको व्यापारसहित अधिकांश सूचक धरापको बाटोमा लागि रहेको रेटिङ एजेन्सि इन्फोमेरिक्स नेपालको प्रतिवदेनमा उल्लेख गरेको छ ।

वित्तीय रुपमा टाट पल्टिन लागेको कम्पनीले लगानीकर्तालाई गुमहरामा राख्न आइपीओ निष्कासनको तयारी गरी रहेको हो । वित्तीय संकट उकास्न कम्पनीले आइपीओ निष्कासनको बाटो रोजेको छ । बजारका लगानीकर्ताहरुबाट सजिलै पैसा उठ्ने देखेपछि एपेक्स हस्पिटालिटी लिमिटेडले १०० रुपैयाँ अंकित दरमा २४ लाख कित्ता आइपीओ निष्कासन अनुमतिका लागि बोर्डमा आवेदन दिइसकेको छ।

होस्पिटालिटीको कुल सञ्चालन आयमा हल्का वृद्धि देखिएको भएता पनि अझै पनि यो अपेक्षाकृत कम छ । सन् २२ मा १ करोड ३० लाख रुपैयाँको आय भएको कम्पनीको सन् २०२३ मा १ करोड ५० लाख रुपैयाँ पुग्यो । सन् २०२४ को लागि २ करोड १० मिलियन रुपैयाँको अनुमान गरिएको छ, जुन कम्पनीको व्यवसायिक विस्तारका बाबजुद पनि अत्यधिक सन्तोषजनक मान्न सकिँदैन ।

ब्याज, कर, ह्रास र अमोर्टाइजेशन अघि कमा मार्जिन सन् २० २२ मा नकारात्मक रहेकोमा सन् २०२३ मा १.६२ प्रतिशत पुगेको भएता पनि सन् २०२४ मा यसले २१.६० प्रतिशतको वृद्धि देखाएको छ । कम्पनीको ब्याज भुक्तानी क्षमता अत्यन्त कमजोर छ । सन् २०२२ र सन् २०२३ मा यो नकारात्मक रहेको थियो । सन् २०२४ मा यो मात्र ०.४३ गुणा पुगेको छ । यसको मतलब कम्पनीले आफ्नो कर्जा व्याजको भुक्तानी गर्न सक्ने अवस्था अझै असमर्थ छ, जसले भविष्यमा वित्तीय दबाबलाई थप गम्भीर बनाउन सक्छ ।

कम्पनीको वर्तमान अनुपात सन् २२ मा ४.४९ रहेको थियो, जुन अत्यधिक थियो, तर सन् २०२३ मा यो १.१५ र सन् २०२४ मा १.०८ मा घट्यो । यो घट्नु भनेको कम्पनीको तरलता स्थितिमा गिरावट आएको संकेत हो, जसले कम्पनीलाई आफ्ना संचित दायित्वहरूको भुक्तानी गर्न कठिनाई पर्न सक्छ । कम्पनीको गियरिङ अनुपात सन् २०२२ मा १.६० थियो, जसले कम्पनीले तुलनात्मक रूपमा उच्च ऋण भाडामा राखेको संकेत गरेको छ । सन् २०२३ मा यो १.४३ मा घटेको थियो तर २४ मा १.७९ पुगेको छ, जसले कम्पनीको वित्तीय जोखिमलाई अझै उच्च बनाउँछ । हस्पिटालिर्टीकोले निश्चित रूपमा केही महत्वपूर्ण परियोजनाहरू अघि बढाएको छ, तर यसको वित्तीय प्रदर्शन अझै कमजोर देखिन्छ ।

कम्पनीले हालसम्म स्थिरता प्राप्त गर्न सकेको छैन र होटलको प्रारम्भिक सञ्चालनका कारणले गर्दा यसका वित्तीय नतिजाहरूमा नकरात्मक प्रभाव परेको छ । सन् २०२३ र सन् २०२४ का बीचमा होटल क्षेत्रले ठूलो घाटा भोगेको छ, जसका कारण ब्याज खर्च, मूल्यह्रास र सीमित सञ्चालनको कारण शुद्ध नगद सञ्चय नकारात्मक रहेको छ । कुल बाह्य दायित्व र नेट वर्थ अनुपात पनि चिन्ताजनक रूपमा वृद्धि भएको छ, जसले कम्पनीको वित्तीय स्थिरतामा थप चुनौती थपेको छ ।

एपेक्स होस्पिटालिटी (साविक एपेक्स मल्टिप्लेक्स लिमिटेड) अगस्ट ११, सन् २०१७ मा स्थापना भएको थियो । यस कम्पनीले करिब ४३ हजार ४६० वर्गफिट क्षेत्रफलमा फैलिएको ६ तले व्यावसायिक भवनको स्वामित्व राख्छ । यसमा ‘क्यूएफएक्स मूभिज’ ब्रान्ड अन्तर्गत फ्रेन्चाइजमा सञ्चालित २ सिनेमा थिएटर समावेश छन् । सेप्टेम्बर सन् २०२४ मा, एपेक्सले आफ्नो प्रस्तावित २ तारे होटलको व्यावसायिक सञ्चालन सुरु ग¥यो, जसमा ३४ कोठाहरु छन् । होटलको ब्रान्डिङ, व्यवस्थापन र सञ्चालनका लागि सिद्धार्थ बिजनेस ग्रुप अफ होस्पिटालिटीसँग ५ वर्षको सम्झौता गरिएको छ । यस कम्पनीलाई एजेन्सीले ‘आइआरएन बीबी माइनस’ रेटिङ प्रदान गरेको छ ।