जीवन बीमामा देखिएका चुनौती र समाधानका उपायहरू
जीवन बीमाले व्यक्तिको आर्थिक सुरक्षा सुनिश्चित गर्दै समाजमा स्थिरता र विश्वास प्रदान गर्दछ। तर, यस क्षेत्रमा केही गम्भीर चुनौतीहरू छन्, जसलाई समाधान नगर्ने हो भने यसको प्रभावकारीता घट्न सक्छ। चुनौतीहरू निम्नानुसार छन्ः
१. सचेतनाको अभाव
जीवन बीमाको महत्त्वबारे धेरै व्यक्तिमा जानकारीको कमी छ। ग्रामीण क्षेत्र र कम विकसित समाजमा बीमा किन आवश्यक छ भन्ने बुझाउन गाह्रो छ।
समाधानः
सामाजिक सचेतना अभियानहरू चलाउने, स्थानीय भाषामा प्रचारप्रसार गर्ने, रेडियो, टेलिभिजन र सामाजिक सञ्जाललाई प्रभावकारी रूपमा प्रयोग गर्ने। विद्यालय र सामुदायिक कार्यक्रममार्फत जीवन बीमाको महत्त्वबारे शिक्षित गर्ने।
२. आर्थिक अवस्था
कम आय भएका परिवारहरूले बीमालाई प्राथमिकतामा राख्दैनन्। दैनिक जीवनका आवश्यकता पूरा गर्नमै सीमित हुने भएकाले बीमा योजना सुरु गर्न सक्दैनन्।
समाधानः
कम प्रिमियमका लचिलो योजनाहरू उपलब्ध गराउने, सामूहिक बीमा योजनाहरू ल्याउने, र सब्सिडी कार्यक्रम लागू गर्न सरकारसँग सहकार्य गर्ने।
३. अविश्वास र दावी प्रक्रिया
कहिलेकाहीं बीमा कम्पनीहरूले दावी प्रक्रिया ढिलो गरिदिँदा ग्राहकको विश्वास घट्छ। यसले जीवन बीमालाई अविश्वसनीय बनाउँछ।
समाधानः
दावी प्रक्रियालाई सरल र छिटो बनाउने। अनलाइन प्रणालीमार्फत दावी दर्ता र ट्र्याकिङको सुविधा दिने। कम्पनीहरूको पारदर्शीता बढाउन र दावी प्रक्रिया निगरानी गर्न नियामक निकायलाई सशक्त बनाउने।
४ःप्रतिस्पर्धा र बजार रणनीति
बढ्दो प्रतिस्पर्धाले कम्पनीहरूलाई सस्तोमा बीमा बेच्ने दबाब पार्छ। यसले दिगोपनमा असर पार्न सक्छ।
समाधानः
प्रतिस्पर्धी मूल्य निर्धारणसँगै गुणस्तरीय सेवा प्रदान गर्न ध्यान दिनु आवश्यक छ। दीर्घकालीन ग्राहक सन्तुष्टिका लागि सेवा सुधार र नवप्रवर्तनशील योजनाहरू ल्याउनुपर्छ।
५ः प्राविधिक ज्ञानको कमी
बीमाकर्मी तथा ग्राहक दुवैमा डिजिटल प्रविधि र अनलाइन उपकरणको प्रयोगप्रति जानकारीको कमी छ।
समाधानः
बीमाकर्मीहरूको तालिम र विकासमा लगानी गर्ने। बीमासम्बन्धी एप्स र वेबपोर्टलहरू प्रयोग गर्न ग्राहकलाई शिक्षित गर्ने। डिजिटल प्रणालीलाई ग्रामीण क्षेत्रमा समेत विस्तार गर्ने।
६ः ग्राहक अपेक्षा
आधुनिक ग्राहकहरूलाई चाँडो र गुणस्तरीय सेवा चाहिन्छ। ढिला र जटिल प्रक्रियाले ग्राहक असन्तुष्ट हुन्छन्।
समाधानः
ग्राहकको प्रतिक्रिया संकलन गर्ने र तदनुसार सेवा सुधार गर्ने। प्राविधिक साधनहरूको प्रयोगले छिटो सेवा दिने। बीमा योजनाहरूलाई ग्राहकमैत्री बनाउने।
७. सरकारी नीति र कर प्रणाली
कहिलेकाहीं सरकारको नीति अस्पष्ट हुँदा बीमा क्षेत्रलाई नकारात्मक असर पर्छ।
समाधानः
सरकारसँग सहकार्य गरी स्पष्ट, दीर्घकालीन, र व्यवसाय अनुकूल नीति बनाउने। बीमालाई कर छुट जस्ता सुविधासहित प्रोत्साहित गर्ने।
निष्कर्ष
जीवन बीमाका चुनौतीहरूलाई सचेतना, प्राविधिक विकास, ग्राहक सेवामा सुधार, र नीति परिमार्जनमार्फत समाधान गर्न सकिन्छ। बीमा कम्पनी, सरकार, र ग्राहकबीच आपसी विश्वास कायम गरी दीर्घकालीन सफलता हासिल गर्न सकिन्छ। यसले समाजमा आर्थिक सुरक्षा र स्थिरता सुनिश्चित गर्दछ।
(लेखक पन्थी आइएमई लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेडका क्षेत्रीय प्रवन्धकको रुपमा कार्यरत छन्।)
