२० जलविद्युत आयोजना प्रभावित: मान्डू हाइड्रोपावरमा १ अर्ब रुपैयाँको क्षति, अन्य कुनमा कति ?

काठमाडौँ ।  नेपालका विभिन्न निजी क्षेत्रद्वारा प्रवद्र्धित २० वटा जलविद्युत आयोजना बाढी र पहिरोका कारण ठूलो क्षति भोगेका छन्। प्रारम्भिक विवरणअनुसार, यी आयोजनाहरूले २ अर्ब ३१ करोड रुपैयाँ बराबरको क्षति पुगेको छ।

यहाँ सबै प्रभावित आयोजनाहरूको विस्तृत विवरण प्रस्तुत गरिएको छ:

1. बागमति साना जलविद्युत आयोजना, मकवानपुर (22 मेगावाट)
– प्रवद्र्धक: मान्डू हाइड्रोपावर
– क्षति: करिव 1 अर्ब रुपैयाँ (पावर हाउस पूर्णरूपमा डुबेको, बाँध क्षेत्रमा क्षति)

2. तल्लो हेवाखोला जलविद्युत आयोजना, पाँचथर (22.1 मेगावाट)
– प्रवद्र्धक: माउन्टेन हाइड्रो नेपाल
– क्षति: करिब 25 करोड रुपैयाँ (गत वर्षको बाढीबाट पनि प्रभावित, पावर हाउस डुबानमा)

3. हेवाखोला जलविद्युत आयोजना, पाँचथर (14.9 मेगावाट)
– प्रवद्र्धक:  पाँचथर पावर
– क्षति: एकिन हुन बाँकी (गत वर्षको बाढीले क्षतिग्रस्त आयोजना पुनःनिर्माणका लागि तयारीमा थियो)

4. सोलु दुधकोशी जलविद्युत आयोजना, सोलुखुम्बु (86 मेगावाट)
– **प्रवद्र्धक: साहस ऊर्जा
– क्षति: एकिन हुन बाँकी (हेडवक्र्समा क्षति, उत्पादन बन्द)

5. माइखोला क्यासकेड जलविद्युत आयोजना, इलाम (3 मेगावाट)
– प्रवद्र्धक:  सगरमाथा जलविद्युत कम्पनी
– क्षति: करिव 5 करोड रुपैयाँ (बाँध र टेलरेसमा क्षति, उत्पादन बन्द)

6. माइखोला जलविद्युत आयोजना, इलाम (9.6 मेगावाट)
– प्रवद्र्धक: सगरमाथा जलविद्युत कम्पनी
– क्षति: करिब 7 करोड रुपैयाँ (बाँध र प्रसारणलाइनमा क्षति)

7. फेमे खोला जलविद्युत आयोजना (1 मेगावाट), पाँचथर
– क्षति: करिब 10 करोड रुपैयाँ (बाँध र विद्युतगृह पूर्णरूपमा क्षति)

8. सिउरीखोला जलविद्युत आयोजना (5 मेगावाट), लमजुङ
– क्षति: करिव 2 करोड रुपैयाँ (टेलरेस, इन्टेक र टनेलमा क्षति)

9. सुपरन्यादी जलविद्युत आयोजना (40 मेगावाट), लामुजुङ
– क्षति: एकिन हुन बाँकी (पहुँचमार्गमा क्षति, प्रोटेक्सन वालमा क्षति)

10. इलेप खोला तातोपानी जलविद्युत आयोजना (25 मेगावाट), धादिङ
– क्षति: एकिन हुन बाँकी (पहुँचमार्गमा ठूलो क्षति)

11. माथिल्लो त्रिशूली 1 जलविद्युत आयोजना (216 मेगावाट), नुवाकोट
– क्षति: करिब 10 करोड रुपैयाँ (क्याम्प हाउस, पहुँचमार्गमा क्षति, 3 वटा कन्टेनर बगाएको)

12. हेवाखोला जलविद्युत आयोजना, पाँचथर (प्रस्तावित 9.9 मेगावाट)
– क्षति: करिव 10 करोड रुपैयाँ (क्रसर पुरिएको, पहुँचमार्गमा क्षति, प्रसारणलाइनको टावर ढलेको)

13. सभाखोला बी जलविद्युत आयोजना (15.1 मेगावाट), पाँचथर
– क्षति: करिब 7 करोड रुपैयाँ (पहुँचमार्ग, पावरहाउस पुरिएको, बाँधमा क्षति र अस्थाई पुल बगाएको)

14. सभाखोला सी जलविद्युत आयोजना (6.3 मेगावाट), पाँचथर
– क्षति: करिव 3 करोड रुपैयाँ (पहुँचमार्गमा क्षति)

15. लान्द्रुक मोदी जलविद्युत आयोजना (86.59 मेगावाट), कास्की
– क्षति: करिव 8 करोड रुपैयाँ (पहुँचमार्गमा क्षति)

16. सुपर त्रिशूली जलविद्युत आयोजना (100 मेगावाट), नुवाकोट
– क्षति: करिब 25 करोड रुपैयाँ (2 वटा स्काभेटर बगाएको, 2 वटा लोडर र 3 वटा ट्रिपर बगाएको, बेलीब्रिज बगाएको, पावर हाउस स्काभेसन पुरिएको)

17. लाङटाङ खोला जलविद्युत आयोजना (20 मेगावाट), रसुवा
– क्षति: एकिन हुन बाँकी (बाँध, क्याम्प हाउस र पहुँचमार्गमा ठूलो क्षति)

18. खानीखोला जलविद्युत आयोजना (2 मेगावाट), ललितपुर
– क्षति: करिब 10 करोड रुपैयाँ (पावर हाउस डुबेको, प्रसारणलाइनको टावर ढलेको, स्विचयार्डमा क्षति, ड्याम र हेडरेस टनेलमा क्षति, पहुँचमार्ग धेरै ठाउँमा क्षतविच्छेद)

19. टुङ्गुन ठोस्ने जलविद्युत आयोजना (4.36 मेगावाट), ललितपुर
– क्षति: करिब 15 करोड रुपैयाँ (पावर हाउस डुबेको, प्रसारणलाइनको टावर ढलेको, स्विचयार्डमा क्षति, ड्याम र हेडरेस टनेलमा क्षति, पहुँचमार्ग धेरै ठाउँमा क्षतविच्छेद)

20. माया खोला जलविद्युत आयोजना (14.9 मेगावाट), संखुवासभा
– क्षति: करबि 2 करोड रुपैयाँ (बाँध र पहुँचमार्गमा क्षति)

उपरोक्त जलविद्युत आयोजनाहरूमा भएको क्षतिको यो प्रारम्भिक विवरणले स्पष्ट पार्छ कि बाढी र पहिरोले जलविद्युत क्षेत्रलाई ठूलो असर गरिरहेको छ।