२८/२९ सय परिसूचक हुँदा शेयर किन्नेहरु डुबेः अफवाह फैलाउने बजार प्रवेशको तयारीमा, किन घट्दैछ मार्केट ?

काठमाडौँ । लगातार पाँचौ दिन समेत पुँजी बजारमा राताम्य यात्राले निरन्तरता पाएको छ । पछिल्लो पाँच दिनमा नेप्से करिब २०० अकंले घट्न पुगेको हो । शेयर बजार ३२०० अंकको परिसूचक पार गर्दै नयाँ रेकर्ड बनाउँछ भन्ने अफवाह फैलाउँदै केही माफिया समूहले ३००० अंकको वरिपरि रहेको बेला सोझा लगानीकर्तालाई शेयर खरिद गर्न उक्साए र आफ्नो शेयर बेचेर बजारबाट बाहिरिए । परिणामस्वरूप, आज जब परिसूचक २६०० अंकसम्म झर्यो, साना लगानीकर्ताहरूको अर्बौं रुपैयाँ बलुवामा पानी खन्याए जस्तै भयो । बजारमा आएको यस गिरावटले थुप्रै नयाँ र साना लगानीकर्ताहरूलाई ठूलो आर्थिक संकटमा पारिदिएको छ, जसले उनीहरूको भविष्यप्रति अन्योलता र निराशा थप बढाएको छ ।

नेपालको शेयर बजारमा पछिल्लो समय देखिएको लगातार गिरावटले नवप्रवेशी लगानीकर्ताहरूलाई गम्भीर समस्यामा पार्दै आएको छ । धेरैले आर्थिक स्वतन्त्रता र दिगो आम्दानीको आशामा शेयर बजारमा आफ्नो पूँजी लगानी गरेका थिए, तर बजार राताम्य हुँदा उनीहरूको लगानी संकटमा परेको छ । नयाँ लगानीकर्ताहरू विशेषगरी बजारको उतार–चढावको अनुभव नभएकाले थप तनावग्रस्त छन् ।

लगानी गर्दा बजारको राम्रो स्थितिको फाइदा उठाउने सोच अधिकांश लगानीकर्ताले बनाएका थिए, तर बजार राताम्य हुन थालेपछि उनीहरूको पूँजी जोखिममा परेको छ । धेरैजसो नवप्रवेशी लगानीकर्ताले पर्याप्त ज्ञान र अनुभव नहुँदा बजारको गहिरो गिरावटको सामना गर्न नसकिरहेका अवस्था रहेको छ । यसका कारण उनीहरूमा निराशा, तनाव र अन्यौलता बढिरहेको छ । धेरै लगानीकर्ताहरूले शेयरको मूल्य घट्न थालेपछि हडबडमा बेच्ने निर्णय गरेका छन्, जसले झन् ठूलो घाटा भोग्न बाध्य हुनुपरेको छ । यस अवस्थाले उनीहरूलाई अझै आर्थिक समस्यामा पुर्याएको छ ।

शेयर बजारमा हालसालै प्रवेश गरेका लगानीकर्ताहरूको प्रमुख समस्या भनेकै जानकारीको कमी हो । उनीहरूले शेयर बजारका आधारभूत सिद्धान्तहरू र जोखिमहरूको बारेमा राम्रोसँग जानकार नभएकाले अचानक आएको गिरावटमा आफ्नो लगानीको मूल्य घटेको देख्दा भयभीत भएका छन् । जानकारी र सचेतनाको अभावले गर्दा उनीहरूले बजारको स्थिरता र दिगो लगानीको महत्व बुझ्न सकेका छैनन्, जसले गर्दा उनीहरूको मनोबल कमजोर भएको छ ।

बजार घट्नुका कारण यी मुख्य हुन सक्छन्

माफियाहरूको गतिविधि र पुनःप्रवेशको रणनीति

शेयर बजारमा देखिएको गिरावटको एक प्रमुख कारण माफिया समूहहरूद्वारा शेयरबाट बाहिर निस्किने र पुनःप्रवेशको रणनीति अपनाउने हो । यी माफिया समूहहरूले पहिले शेयरको मूल्य उच्च बनाउने रणनीति अपनाए, जसका कारण सामान्य लगानीकर्ताले पनि शेयर खरीदमा उत्साहित भए । तर, अचानक बजार घटाउँदा, ती माफिया समूहहरूले शेयर सस्तो मूल्यमा पुनःप्रवेश गर्ने मौका पाएका छन् ।

लगानीकर्ताहरूको विश्वासलाई कमजोर बनाउन यस प्रकारका चलाखीपूर्ण गतिविधिहरूले ठूलो भूमिका खेलेको छ । माफियाहरूको यस्तो सक्रियता र उनीहरूद्वारा अपनाइएको रणनीतिका कारण बजारमा विश्वासको संकट पैदा भएको छ, जसले गर्दा शेयर बजारमा ठूलो गिरावट आएको हो ।

राजनीतिक अनिश्चितताः प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको सरकारको भविष्यमा शंका

राजनीतिक परिदृश्यमा भएको अस्थिरताले पनि शेयर बजारमा गिरावट ल्याउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको नेतृत्वमा रहेको सरकारको स्थिरतामा शंका उत्पन्न भएको छ ।

सरकारको गिरावटको चर्चा र सम्भावित राजनीतिक अस्थिरताले लगानीकर्ताहरूलाई चिन्तित बनाएको छ । यसले आर्थिक नीति, नयाँ आर्थिक सुधार कार्यक्रमहरू र प्राविधिक पूर्वाधारका विकासका बारेमा अन्योल सिर्जना गरेको छ । यस्तो राजनीतिक अस्थिरताले लगानीकर्ताहरूको विश्वास गुमाएको र तिनीहरूलाई बजारबाट बाहिर निस्कन प्रेरित गरेको हो ।

अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलमाथि उच्च अपेक्षा, तर ठोस नीति नआउनु

अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलको नियुक्तिसँगै लगानीकर्ताहरूले ठुलो आशा राखेका थि ए। उनीबाट अर्थतन्त्रको सुधार र शेयर बजारमा नयाँ नीतिहरू ल्याउने अपेक्षा गरिएको थियो । तर, उनी अर्थमन्त्रीको पद सम्हालेको लामो समय बितिसक्दा पनि, शेयर बजारका लागि कुनै ठोस नीति आउन नसक्नु र धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष पद खाली रहनुले पनि लगानीकर्ताहरूको मनोबललाई कमजोर बनाएको छ ।

मन्त्री पौडेल प्रायः अधिकांश भाषणमा सरकार सकारात्मक रहेको बताउँदै आएका भएपनि प्रणाम आउन नसक्दा लगानीकर्ता खिन्न छन् । अर्थ मन्त्रालयबाट अपेक्षित सुधारका कार्यक्रमहरू सार्वजनिक नहुँदा र धितोपत्र बोर्डको नेतृत्वसमेत सुनिश्चित नहुँदा लगानीकर्ताहरू अनिश्चिततामा परेका छन्। यस कारण, बजारमा लामो समयसम्म उत्साह र आत्मविश्वास नआएको देखिन्छ ।

बैंकको ब्याजदर घटेपनि लगानीकर्तामा लगानी गर्ने बातावरण तयार भएको महसुश नहुनु

बैंकहरूको ब्याजदर घट्दै गएको र अर्थतन्त्र सुधारको संकेतहरू देखा परिरहेको छ, तर पनि लगानीकर्ताहरूले अझै शेयर बजारमा लगानी गर्न उपयुक्त वातावरण महसुस गरेका छैनन् । आर्थिक सूचकहरू सकारात्मक दिशातिर उन्मुख भए पनि राजनीतिक अस्थिरता, स्पष्ट नीति अभाव र धितोपत्र बोर्डको नेतृत्वमा देखिएको कमजोरीले लगानीकर्ताको मनोबल कमजोर पारेको छ ।

यसका साथै, पछिल्लो समय बजारमा देखिएको गिरावटले थप जोखिमहरू उत्पन्न गर्दै लगानीकर्तालाई अझै पर्ख र हेरको अवस्थामा राखेको छ । यसरी, प्रतिकूल वातावरणको अनुभवका कारण शेयर बजार ओरालो लागेको देखिन्छ ।

अर्थतन्त्रमा देखिएको सुधारका संकेतहरू—जस्तै उत्पादन क्षेत्रमा वृद्धि, सेवा क्षेत्रको विस्तार र निर्यातमा सुधार—लाई विश्वास गर्ने लगानीकर्ताहरूको संख्या कम भएको देखिन्छ ।

अबको गतिविधि कस्तो ?

शेयर बजारलाई स्थिर बनाउन र लगानीकर्ताको विश्वास पुनःस्थापित गर्न, सरकार र सम्बन्धित निकायहरूले केही ठोस कदमहरू चाल्नु जरुरी छ । पहिलो, आर्थिक नीति र सुधार कार्यक्रमहरूमा स्पष्टता ल्याउनु पर्छ । धितोपत्र बोर्डको अध्यक्षको नियुक्ति छिटोभन्दा छिटो गरिनुपर्छ र अर्थ मन्त्रालयले शेयर बजारका लागि ठोस रणनीति अघि सार्नुपर्छ

दोस्रो, राजनीतिक स्थिरता कायम राख्नका लागि सबै दलहरूले मिलेर काम गर्नु आवश्यक छ । साथै, माफियाहरूको गतिविधिलाई नियन्त्रण गर्न बजारमा कडा नियमन र निरीक्षण प्रणाली लागू हुुनुपर्ने देखिन्छ । लगानीकर्ताहरूलाई जोखिम व्यवस्थापनको उपायहरूको बारेमा जानकारी गराउन र उनीहरूको वित्तीय शिक्षालाई बढावा दिन आवश्यक छ ।

शेयर बजार लयमा फर्किने सम्भावना

नेपालको अर्थतन्त्र बिस्तारै लयमा फर्किंदैछ, जसको संकेतहरू बैंकहरूको घट्दो ब्याजदर र आर्थिक क्रियाकलापमा देखिएको सुधारबाट स्पष्ट भएको छ । बैंकहरूले ऋणको ब्याजदरमा कमी ल्याएसँगै लगानीकर्ताहरूको मनोबल बढेको छ, जसले पूँजी बजारलाई थप सक्रिय बनाउने अपेक्षा गरिएको छ ।

यसैबीच, नियामक निकायहरू-जस्तै अर्थमन्त्रालय, नेपाल राष्ट्र बैंक, र नेपाल धितोपत्र बोर्ड शेयर बजारको सुधारका लागि सकारात्मक पहल गरिरहेका छन् । यी निकायहरूको सहकार्यले पूँजी बजारमा लगानीकर्ताको विश्वास पुनःस्थापित गर्न र दीर्घकालीन स्थिरता कायम राख्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ ।

नेपाल राष्ट्र बैंकले पनि शेयर बजारमा बाधा पुर्याउने नीतिहरूलाई क्रमिक रूपमा खुकुलो पार्दै लगेको छ, जसले बजारमा तरलताको प्रवाहलाई सहज बनाइरहेको छ । यो कदमले लगानीकर्तालाई नयाँ अवसरहरू पहिचान गर्न र बजारमा पुनः प्रवेश गर्न उत्प्रेरित गरेको छ । यी सुधारात्मक कार्यहरू, नीतिगत समर्थन र सकारात्मक आर्थिक वातावरणले बजारलाई पुनः लयमा फर्काउने अपेक्षा गरिएको छ, जसले आगामी दिनमा नेपालको शेयर बजारमा दीर्घकालीन स्थिरता र वृद्धि सुनिश्चित गर्न सहयोग पुर्याउनेछ ।

सम्बन्धीत समाचार

छटपटीमा शेयर लगानीकर्ताः माफिया एक्जिट हुँदा गुम्यो लहलहैमा लाग्नेहरुको लगानी, अबको यात्रा कता ?

बजारमा गिरावट कायमैः गुम्दै लगानीकर्ताको अर्बौ रकम, माफिया प्रवेशका लागि घटाइरहेका हुन् ?